Het liberalisme is de oudste ideologische strekking in de geschiedenis. Tal van filosofen, schrijvers en politici verdedig(d)en humane waarden met betrekking tot vrijheid, rechtvaardigheid en vooruitgang en keerden zich tegen dogmatisme, extremisme en totalitarisme. Ze kwamen op voor gelijkberechtiging en verdraagzaamheid en streefden naar de scheiding van kerk en staat, de vrijheid van meningsuiting, de gelijkwaardigheid van elke mens en het zelfbeschikkingsrecht voor elke mens.

Dirk Verhofstadt bespreekt zestig boeken van denkers die met hun ideeën gestalte gaven en geven aan het liberale gedachtengoed. Samen vormen ze De liberale canon. In zijn essay Grondslagen van het liberalisme bundelt hij de kerngedachten van deze liberale denkers bovendien tot één alomvattend geheel voor meer vrijheid, rechtvaardigheid en vooruitgang.