De favoriete boeken van Piet Hein Eek

Heb je zelf een boekenkast?
Daar heb ik geen plek voor. Ik woon in ‘het kleinste huisje’, op de hoek van ons pand. Ik heb één plank die voor driekwart volstaat met boeken die mijn opa geschreven heeft en die ik geërfd heb. Het is meer esthetisch dan functioneel.

In je winkel liggen de 10 ‘Favorieten van Piet’. Hoe stel je je eigen toptien samen?
In mijn winkel wil ik dingen verkopen die wij het beste vinden. Je koopt van alles één en dan heb je het beste, er is geen keus. Dat is inmiddels een beetje verwaterd, maar we gaan nog steeds voor de beste dingen, en daar horen boeken bij. Allemaal zware boeken, die niemand leuk vindt om te lezen, maar sinds ze hier liggen, verkopen ze wel, haha.

‍Ons Feilbare Denken van Daniel Kahneman staat eigenlijk standaard op nummer één. Dat is een Israëlisch-Amerikaanse psycholoog, die de Nobelprijs voor Economie heeft gewonnen. Kahneman heeft WOII overleefd en is daar zo wantrouwend uitgekomen, dat hij eigenlijk niets meer gelooft. En daar heb ik zelf ook wel een beetje last van. Het is gewoon ongelooflijk wat voor zooitje we er met z’n allen van maken. Democracy in America van Alexis de Tocqueville staat er ook altijd in: een boek uit 1831 van een politicoloog die met een koets door Amerika reist, totaal onleesbaar, haha.

‍

Ik heb een hekel aan campagnes als ‘blijf thuis’

‍
Het oudste boek uit mijn lijst is Massa en Macht van Elias Canetti, dat ik las toen ik 17 was. Een boek over de kwetsbaarheid van mensen in groepsprocessen. Dat onderwerp fascineert me. Ik heb een hekel aan campagnes als ‘blijf thuis’ (corona, red.). Probeer mensen verder te helpen in plaats van hen de put in te praten, denk ik dan. Ik kan er ook niet tegen als er vanuit een groep onrecht op een individu plaatsvindt. Daarom ben ik vroeger nooit naar Stratumseind (langste uitgaansstraat van Nederland in Eindhoven) gegaan; ik hield te veel van knokken, haha.

‍

Ik heb andere kennis nodig, die ik onder andere uit boeken kan halen.

‍
Haal je dingen uit boeken voor het runnen van je organisatie?
Ik denk dat je ‘wijzer’ wordt als je ouder wordt. Boeken leveren daar voor mij een bijdrage aan. Stel dat je stratenmaker bent en geen leiding geeft aan anderen, dan heb je in principe niet heel veel aan extra kennis op dat gebied. Dan kun je beter een machine bedenken die het vak makkelijker maakt. In mijn geval geldt dat ik in het begin alles zelf deed. Nu doe ik niet meer zoveel zelf, behalve tekenen, ontwerpen en dingen bedenken. Ik heb andere kennis nodig, die ik onder andere uit boeken kan halen.

‍

Als het lukt is het toevallig, maar als het mislukt is het normaal!

‍
Bijvoorbeeld over de omgang met anderen en hun onzekerheden. Ook over mijn eigen persoonlijkheid in relatie tot anderen. Daar kan ik echt wel ‘boekenhulp’ bij gebruiken. Mijn absolute topboek is, misschien wel om die reden, Ons feilbare denken van Daniel Kahneman.

Het mooie aan Kahneman is dat hij wel kritisch en achterdochtig is, maar hij is niet negatief over de mens zelf. Kijk, als iets goed gaat, schrijven we dat graag aan onszelf toe. Maar als iets mislukt, is het altijd toeval. Maar er mislukken veel meer dingen dan dat er lukken, dus zou je het beter andersom kunnen zeggen. Als het lukt is het toevallig, maar als het mislukt is het normaal!

‍

Als je alles begrijpt, wordt het veel te simpel.

‍
Dat is wel een somber wereldbeeld!
Het haalt ook een stuk verantwoordelijkheid weg. Dat het niet erg is om niet perfect te zijn. Het geeft juist wat vrijheid, als we elkaar niet steevast overschatten. Ik geloof in chaos: hoe meer er gebeurt, hoe meer kansen er liggen. Het ligt in de menselijke aard alles te willen begrijpen, maar dat heb ik niet zo. Als je alles begrijpt, wordt het veel te simpel.

Er zijn wel goede boeken, maar het is niet zo dat je daardoor een andere stoel tekent.

Maar het behalen van succes is voor jou toch ook belangrijk? Kan dat wel als je alleen in mislukking gelooft?
‍Als je niks doet, weet je zeker dat niks lukt. Als je wel iets doet, weet je niet altijd wat je krijgt, maar dan gebeurt er tenminste iets! Daar is mijn onderneming een goed voorbeeld van.

En zo zit ik ook wel in elkaar. Ik doe dingen met de beste wil en dan komt er iets uit.

‍Zijn er boeken die je als ontwerper hebben gevormd?
‍Nee, voor mij geldt ‘learning by doing’. Er zijn wel goede boeken, maar het is niet zo dat je daardoor een andere stoel tekent. Het kan wel voorkomen dat je er andere ideeën door opdoet. Mijn ontwerp heeft alles te maken met mijn mindset. Als ik supergestresst zou zijn over mijn zaak, zou ik geen goede tekeningen meer kunnen maken.

‍Hoe kom je tot de boeken die je leest?
‍Dat gaat van schrijver naar schrijver. Als ik iets gelezen heb, hoor ik weer van anderen wat ik misschien ook leuk vind. Zo rol ik er dus een beetje in. En soms ga ik gewoon naar de boekwinkel en dan vind ik daar altijd wel iets.

Je hebt zelf ook een aantal boeken op je naam staan. Hoe is het om als ontwerper boeken te schrijven?
‍Ik ben begonnen met schrijven toen we dit pand (Strijp R in Eindhoven, red.) kochten. Geheel toevallig eigenlijk. Ik was in gesprek met iemand van Eigen Huis & Interieur en toen stelde ik voor maandelijks een stukje te schrijven. Vanaf toen ben ik altijd blijven schrijven. Meteen toen we klaar waren, heb ik het boekje ‘HET PAND’ uitgegeven. Daarin stonden allerlei blogs en stukjes en dat verkocht heel goed. Ik denk omdat het zo eerlijk en open was.

Stel dat je een pand koopt en mijn boekje hebt gelezen; dan heb je stiekem toch veel voorkennis. Dan heb je er echt iets aan. Doordat ik vaak in het diepe duik, maak ik nuttige dingen mee voor anderen. Ook als ik misduik … dan weten anderen in ieder geval wat ze NIET moeten doen, haha.

Vaak zijn dingen die niet lukken interessanter dan succesverhalen, veel leerzamer.

Het idee dat creatieve mensen geen zakelijk instinct hebben is niet waar.

Je bent ontwerper en hebt een groot bedrijf opgezet. Hoe is dat zo gelopen?
Ik vond bedenken en maken altijd al leuk. Maar uiteindelijk moet je het ook verkopen, en gelukkig was ik goed in economie. Het idee dat creatieve mensen geen zakelijk instinct hebben is niet waar. We vinden het fijn om zo over hen te denken; we denken allemaal in vakjes. Maar als je goed kijkt, zie je dat bijna niemand iets doet met zijn oorspronkelijke studie; iedereen doet iets anders. Het zou heel goed zijn om mensen niet altijd te framen in beperkingen. Het is veel leuker om te opereren vanuit een breed perspectief.
‍

Ik geef echt helemaal niks om bezit of status.

‍

Er zit veel energie in me, die zorgt er voor dat ik niet snel bij de pakken neerzit. Zelfs als we helemaal failliet zouden gaan, zou ik daar wel vrede mee kunnen hebben. Eigenlijk best fijn, die rust. Ik geef echt helemaal niks om bezit of status. Iedereen wil in een groot huis wonen en ik denk dan: ‘dat is jouw probleem’. Ik woon in ‘het kleinste huisje’. Lekker klein, overzichtelijk en heel gezellig.

Toch nog even over boeken. Hoe komt De Heksen op je stapel?
‍Ik las het zelf toen ik klein was en heb het ook aan de kinderen voorgelezen. Ik heb het heel lang volgehouden; Roos had al vriendjes, terwijl ik haar nog steeds voorlas, haha. Mijn vader heeft mij ook heel lang voorgelezen. Mijn moeder was bibliotheekjuf op een huishoudschool; zij had toegang tot alle kinderboeken die je kon bedenken.
‍

Ik kon pas laat lezen, wilde altijd buitenspelen.

‍
Ik kon pas laat lezen, wilde altijd buitenspelen. Toen mijn moeder me Kleinduimpje gaf, kon ik in één keer lezen ’. Dat vond ik zo leuk dat ik vanaf toen fanatiek ben gaan lezen. Ik was een alleslezer, maar ben steeds serieuzer geworden. Nu lees ik het liefst boeken over filosofie, sociologie en psychologie. Niet ter ontspanning, maar om er iets van op te steken. Ook als ik ervoor moet ploeteren.

‍Dé clichévraag: als je één boek mee mag nemen naar een onbewoond eiland, welke zou dat zijn?
‍Ik vond De Acht Bergen van Paolo Cognetti heel mooi, een psychologisch drama met veel diepgang. En de biografie van Kahneman en Tversky, daar moest ik echt van huilen, fenomenaal. Wat ik ook een heel mooi boek vond, is Pelgrim van Philip Dröge. Een historisch verhaal over iemand die in de 19e eeuw infiltreert in de Islamitische wereld. Het gaat heel erg over nu: de tegenstellingen tussen de Islamitische en de christelijke wereld. Oh, en Nietzsches Tranen van Irvin D. Yalom! Van een psycholoog over een andere psycholoog. En Onderweg, de autobiografie van Oliver Sacks, is echt inspirerend.

Van wie zou jij zelf boekentips willen krijgen?
Weet je tegen wie ik wel enorm opkijk? Aboutaleb! Hij overstijgt politieke problemen en weet dingen begrijpelijk te maken voor iedereen. Heel bijzonder. Hij is voor mij echt voorbeeld stellend. Om wie hij is. Ben benieuwd naar wat hij leest.

Tot slot: welk boek zou je jonge versies van jezelf aanraden?
Moeilijk! Ik ben ook niet echt geïnteresseerd in boeken over ontwerp. De meeste boeken die ik lees, zijn te ingewikkeld. Dus daar zou ik nooit mee beginnen. Als het om bedrijven gaat, vind ik Semco-Stijl (Ricardo Semler, red.) wel een aanrader. Hij nam het bedrijf van zijn vader over, veranderde het radicaal en maakte er een gigantisch succes van. Toen ik dat boek had gelezen, dacht ik dat ik ons bedrijf ook kon veranderen. Dat is helaas niet helemaal gelukt, haha!

P.S. Na het interview liepen we een rondje door de winkel en zagen we de toptien in volle glorie. Boeken die daar wel bijhoren, maar niet besproken zijn:

‍Antifragiel, Nassim Nicholas Taleb