Hoe ziet je boekenkast eruit?
‍Zelf van oud hout in elkaar getimmerd, de inhoud een chaos, niks op alfabet, genres door elkaar, fotootjes en schilderijtjes weer vóór de boeken.

‍In een podcast vertelde je dat je eigen spirituele reis is begonnen door Het Tibetaanse boek van leven en sterven. Kun je daar iets meer over vertellen?
‍Ik had al een hoop psychologie gelezen en bestudeerd over hoe we in onze jeugd allerlei denk-automatismes aanleren. In dit boek las ik voor het eerst iets over ‘de natuur van de geest’, verwijzend naar dat wat gedachten waarneemt ongeacht hun inhoud. Dat fascineerde me zo dat ik kort daarna les ging nemen bij de schrijver van dat boek, de Tibetaanse leraar Sogyal Rinpoche.

‍Zijn er meer boeken die je leven, of kijk op het leven, zo veranderd hebben?
‍Daarna nog veel spirituele boeken uit het Boeddhisme, en later ook uit Advaita en Sufi.

Bij de naam Jan Geurtz denken mensen al gauw aan boeken op het gebied van spiritualiteit of persoonlijke ontwikkeling. Lees je zelf ook wel eens andere genres?
‍Ja ik lees van alles: Thrillers (John Grisham), Fantasy (Phillip Pullman, Ursula LeGuin, Patrick Rothfuss e.a.), maar ook jeugdliteratuur zoals Thea Beckman en Karl May.
‍

Ik zal nooit een boek aanbevelen met “je moet dat lezen”. Ik heb geen favorieten; er is zó veel moois te lezen!

‍
‍Welk boek ben je momenteel aan het lezen?
Jean Pierre Rawie: Een luchtbel in een vluchtige rivier.

Als er één boek is dat mensen zouden moeten lezen, welk boek is dat dan?
Ik zal nooit een boek aanbevelen met “je moet dat lezen”. Ik heb geen favorieten; er is zó veel moois te lezen!

Welk boek is volgens jou dan een verborgen parel?
A treasure trove of scriptural transmission van de middeleeuwse Tibetaanse leraar Longchenpa. Moeilijk te lezen maar het allermooiste Dzogchen-onderricht dat er is. Pas vertaald in het Nederlands (Een schatkist van overdracht door geschriften, red.).

‍In 2009 schreef je de bestseller Verslaafd aan liefde waarvan al meer dan 125.000 exemplaren zijn verkocht. Je zegt daarin dat we altijd bezig zijn met het krijgen van aandacht, liefde en erkenning van buitenaf. En dat de manieren die we verzinnen om dat te krijgen vaak ellende opleveren. Is het schrijven van boeken voor jou ook een roep om liefde en erkenning en leverde het succes van Verslaafd aan liefde uiteindelijk ook ellende op?
‍Het is een kenmerkende eigenschap van ons aangeleerde zelfbeeld om geluk en eigenwaarde te ontlenen aan liefde en erkenning van anderen. Mijn ego is niet anders. Het eigenlijke probleem is niet het ego, maar de volledige identificatie ermee: denken dat je dat werkelijk bent. Dat levert de ellende op die boeddhisten ‘samsara’ noemen. Zodra je dat door begint te krijgen vermindert de identificatie en verandert het ontlenen van eigenwaarde aan succes in dankbaarheid ervoor.

Hoe moeilijk is het om na zo’n bestseller weer een nieuw boek te schrijven? Of gaat dat bijna als vanzelf, omdat je uiteindelijk toch weer op zoek gaat naar nieuwe liefde en erkenning en je identiteit in stand wilt houden?
Ik had daar geen probleem mee, omdat de motivatie niet lag in het prolongeren van het succes, maar om mijn eigen enthousiasme met anderen te delen. Succes is een onbedoeld en prettig bijproduct.

Nu we het toch over ego hebben: veel mensen hebben moeite met het lezen van boeken over persoonlijke ontwikkeling. Waar ze een roman in een ruk uitlezen, moeten ze bij psychologische, zelfhulp-, of spirituele boeken regelmatig een bladzijde opnieuw beginnen. Er bestaat een theorie die zegt dat het ego niet wil dat je jezelf ontwikkelt, omdat dit ten koste gaat van het ego zelf. Het ego zou daarom in verzet komen en er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de lezer de info in dit soort boeken niet goed tot zich kan nemen. Wat is je kijk hierop?
‍Er zit een kern van waarheid in: het ego verzet zich niet zozeer tegen heel aantrekkelijke beschrijvingen van spirituele realisatie (iedereen wil wel vrij van lijden zijn), alswel tegen wat je er voor moet doen: dagelijks de juiste vorm van meditatie beoefenen.
‍
Je bent zelf al geruime tijd bezig met je zoektocht naar verlichting. Is het eindpunt ooit te bereiken? Ben je ooit verlicht en hoe weet je dat dan?
‍Ik ben ruim twintig jaar bezig. Ik geloof niet dat er een eindpunt is aan de groei van bewustzijn. Wel dat er een eind kan komen aan de psychische ellende die voortvloeit uit onze identificatie met ons lichaam en het ego. Ik merk zelf daarin een gestage ontwikkeling die na de inspannende fase van de eerste jaren nu steeds moeitelozer verloopt.‍

‍

Romans met een boodschap zijn doorgaans niet de beste :)

‍

Je laatste boek Wijzen naar de maan uit 2020 ging over de zoektocht naar verlichting in het dagelijks leven. In tegenstelling tot je vorige boeken waren dit geen praktische lessen, maar losse verhalen en verdichtsels. Het deed ons even denken aan bijvoorbeeld de boeken van Paulo Coelho; levenswijsheden verpakt in mooie verhalen. Ambieer je het om net als Coelho ooit een spirituele roman te schrijven?
‍Dat lijkt me heel erg leuk, maar ook razend moeilijk. Romans met een boodschap zijn doorgaans niet de beste :)
‍
Ben je al met een nieuw boek bezig?
‍Ja, min of meer. Ik schrijf gedichten en contemplaties over spiritualiteit en liefde.

Met welke schrijfster zou je graag een avondje op stap gaan?
‍Roxane van Iperen: topschrijfster en een heel erg mooie vrouw.
 
Van welke inspirerende Belg(en) of Nederlander(s) zou jij graag boekentips willen horen?
‍Ik hoor het liefst boekentips van mijn kinderen, want die weten precies wat ik mooi vind!

———————

Bekijk hier alle boeken van Jan Geurtz. Zijn cursussen, trainingen en retraites kun je vinden op jangeurtz.nl. Volg Jan op Facebook of Instagram.

Foto: www.jetvangaal.nl

Wil je een seintje ontvangen als nieuwe interviews online staan? Meld je dan hier aan voor de nieuwsbrief of volg Boekdelen via Instagram, Facebook of Twitter.